Việc số hóa thủ tục cấp hộ chiếu mang lại nhiều tiện ích rõ rệt như tiết kiệm thời gian, giảm bớt thủ tục hành chính và cho phép người dân hoàn tất hồ sơ ngay tại nhà. Tuy nhiên, bên cạnh lợi ích đó, đã xuất hiện ngày càng nhiều chiêu trò giả mạo dịch vụ làm hộ chiếu, lừa đảo chiếm đoạt tiền và thu thập trái phép thông tin cá nhân. Các đối tượng xấu thường tạo ra những website, fanpage hoặc ứng dụng giả mạo giao diện na ná các Cổng Dịch vụ công của Nhà nước, rồi quảng cáo “làm hộ chiếu siêu tốc”, “không cần xếp hàng”, yêu cầu khách hàng cung cấp ảnh chân dung, ảnh CCCD, số điện thoại, email và chuyển khoản đặt cọc từ 50–90% chi phí dịch vụ. Khi nạn nhân chuyển tiền, kẻ gian biến mất hoặc tiếp tục bẫy nạn nhân bổ sung thêm giấy tờ, phí “xử lý nhanh”, đến cuối cùng không ai chịu trách nhiệm và thông tin cá nhân có thể bị sử dụng cho mục đích rửa tiền, vay tín dụng đen, chiếm đoạt tài khoản mạng xã hội và ngân hàng.
Những website lừa đảo thường có địa chỉ gần giống với trang chính thức (ví dụ “hochieu-online.vn” thay vì “dichvucong.bocongan.gov.vn”), giao diện đẹp và nội dung mời chào hấp dẫn, thậm chí mạo danh cán bộ công an gọi điện hướng dẫn chi tiết, yêu cầu nạn nhân cài đặt app giả mạo rồi thu thập OTP, mật khẩu ngân hàng. Một khi đã cài app giả, điện thoại của nạn nhân có thể bị theo dõi, thông tin sinh trắc, danh bạ, SMS… bị đánh cắp, dẫn đến nguy cơ mất toàn bộ tài sản và danh dự. Các chiêu thức lừa đảo thường xuất hiện rầm rộ trên Facebook, Zalo, TikTok với các hội nhóm “Dịch vụ làm hộ chiếu nhanh giá rẻ”, “Passport siêu tốc” thu hút hàng nghìn lượt theo dõi, để lại số điện thoại và link chuyển đến trang lừa đảo. Nạn nhân không ít trường hợp mất từ vài trăm nghìn đến hàng triệu đồng mà không nhận được hộ chiếu hay được hướng dẫn sai quy định, cuối cùng hồ sơ không bao giờ đến cơ quan xuất nhập cảnh chính thức.
Hậu quả của những vụ lừa đảo không chỉ là mất tiền mà còn có thể bị lộ toàn bộ thông tin cá nhân—ảnh chân dung, số CCCD, số điện thoại, email, mã OTP—tạo điều kiện cho kẻ gian mở thẻ ngân hàng, đăng ký SIM rác, vay online, chiếm quyền điều khiển tài khoản mạng xã hội và thực hiện các hành vi phạm pháp khác. Theo Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin & Truyền thông), tình trạng lợi dụng dịch vụ hành chính công trực tuyến để lừa đảo đang có chiều hướng gia tăng, gây thiệt hại nghiêm trọng cho người dân và uy tín của hệ thống hành chính số.
Để tránh trở thành nạn nhân, người dân cần tuân thủ nghiêm các lưu ý sau:
- Tuyệt đối chỉ thực hiện thủ tục làm hộ chiếu trực tuyến qua các kênh chính thống như Cổng Dịch vụ công Quốc gia (https://dichvucong.gov.vn) hoặc Cổng Dịch vụ công Bộ Công an (https://dichvucong.bocongan.gov.vn).
- Kiểm tra kỹ địa chỉ website, không click vào các đường link rút gọn hoặc quảng cáo trên mạng xã hội.
- Không cài đặt bất kỳ ứng dụng hay plugin lạ nào, nhất là khi được yêu cầu qua điện thoại.
- Không chuyển khoản đặt cọc, nộp phí qua tài khoản cá nhân hay ví điện tử không rõ ràng; chỉ thanh toán qua cổng thanh toán trực tuyến chính thức của hệ thống.
- Không cung cấp mã OTP, mật khẩu ngân hàng, mã bảo mật, thông tin sinh trắc học… cho bất kỳ ai, kể cả cán bộ tự xưng.
- Luôn giữ lại biên lai thanh toán, giấy hẹn và ảnh chụp màn hình giao dịch để làm cơ sở khiếu nại hoặc tố cáo nếu có sự cố.
- Trường hợp nghi ngờ bị lừa, cần báo ngay cho cơ quan Công an nơi gần nhất để được hỗ trợ kịp thời và ngăn chặn hậu quả nghiêm trọng hơn.
Bên cạnh đó, Cục An toàn thông tin và Cục Quản lý Xuất nhập cảnh khuyến cáo người dân nên tự thao tác nộp hồ sơ online, hạn chế nhờ người thứ ba không rõ uy tín. Trước khi giao dịch, hãy xác minh sự tồn tại của dịch vụ hoặc tổ chức thông qua các kênh thông tin chính thống, fanpage hoặc số tổng đài của Bộ Công an, Bộ Thông tin & Truyền thông, tránh tin vào quảng cáo trên mạng xã hội thiếu kiểm chứng. Khi phát hiện chiêu trò giả mạo, lập tức chụp ảnh màn hình gửi về các trang thông tin của nhà nước và trình báo Công an để phối hợp xử lý theo quy định pháp luật.
Trong xu thế chuyển đổi số mạnh mẽ, người dân vừa được hưởng lợi từ sự tiện lợi của công nghệ, vừa đối mặt với rủi ro ngày càng tinh vi của tội phạm mạng. Việc nâng cao nhận thức, cảnh giác với mọi lời mời chào “nhanh – rẻ – siêu tốc” và chỉ tin tưởng vào kênh chính thống là biện pháp hiệu quả nhất để bảo vệ tài sản và thông tin cá nhân, đồng thời góp phần củng cố niềm tin vào quá trình cải cách hành chính công của Việt Nam.
